اداره آمار فدرال آلمان در “روز جهانی مهاجران” اعلام کرد، حدود ۱۰ میلیون و ۷۰۰ هزار خارجی‌تبار در آلمان زندگی می‌کنند. دست کم ۱۵۰ هزار تن از آنان ایرانی هستند. اکثریت خارجی‌تباران آلمان منشأ اروپایی دارند.
اداره آمار فدرال آلمان سه‌شنبه، ۱۸ دسامبر در “روز جهانی مهاجران” در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرد: «ازهر ۸ نفری که در آلمان زندگی می‌کند یک نفر در خارج از این کشور متولد شده و در ۶۰ سال گذشته به آلمان مهاجرت کرده است.»
مهم‌ترین کشورهای مبدأ برای خارجیان مقیم آلمان در درجه نخست روسیه و کشورهای بلوک شرق سابق با ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار مهاجر است.
پس از آن ترکیه با یک و نیم میلیون و لهستان با یک میلیون و یک‌صد نفر قرار می‌گیرند.
در مجموع مهاجران مقیم آلمان از ۱۹۴ کشور مختلف راهی این کشور شده‌اند.
اداره آمار فدرال آلمان می‌گوید، بسیاری از خارجی‌تباران این کشور تقریبا بیشتر سال‌های عمر خود را در آلمان سپری کرده‌اند.
۷ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر از اروپا منشاء گرفته‌اند. نزدیک به نیمی از این تعداد شهروند کشورهای عضو اتحادیه اروپا هستند.
قریب یک میلیون و ۴۰۰ هزار مهاجر بیش از ۴۰ سال است که در آلمان زندگی می‌کنند. بیش از نیمی از مهاجران یعنی حدود ۵ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر در سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۰ به آلمان مهاجرت کرده‌اند.
سیر مهاجرت به آلمان پس از اندکی کاهش از سال ۲۰۱۰ به بعد دوباره مسیری صعودی را طی کرد و در سال ۲۰۱۱ رشدی مشهود نشان داد.
از ژانویه ۲۰۱۱ به این طرف ۵۵۰ هزار نفر به آلمان مهاجرت کرده‌اند. نزدیک به ۳۰۰ هزار نفر از این گروه تنها در نیمه اول سال ۲۰۱۲ راهی آلمان شده‌اند.
انگیزههای مهاجرت به آلمان
بنا بر اظهارات اداره آمار فدرال آلمان، انگیزه‌افرادی که به آلمان مهاجرت می‌کنند بسیار متفاوت است.
در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ انگیزه عمده مهاجرت به آلمان کار در این کشور بود و بسیاری به صورت “کارگر مهمان” به همراه خانواده‌های خود راهی آلمان شدند.
در سال‌های دهه ۱۹۸۰ پناهجویی عامل اصلی مهاجرت به آلمان شد. از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ شمار مهاجرت آلمانی‌تبارانی که در کشورهای کمونیستی سابق زندگی می‌کردند به آلمان فزونی گرفت.
در دهه‌پیشین (۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰) هم سیل مهاجرت افرادی به آلمان افزایش یافت که از جنگ و جنگ داخلی فرار کرده و راهی این کشور شدند.
مهاجران ایرانی آلمان
در چند سال گذشته سیر مهاجرت به ترتیب از کشورهای حوزه بالکان، عراق، ایران، افغانستان، کشورهای مغرب عربی (به ویژه‌لیبی و تونس) و جهان عرب (مانند سوریه و مصر) به آلمان فزونی یافت.
حمید نوذری، مسئول کانون پناهندگان سیاسی ایران در برلین در مورد مهاجران ایرانی مقیم آلمان به دویچه‌وله می‌گوید: «در سال ۲۰۱۱ نسبت به ۲۰۱۰ تعداد پناهجویان ایرانی حدود ۳۵ درصد افزایش پیداکرد و امسال تا آخر اکتبر این تعداد بیش از تمامی سال ۲۰۱۱ بود.»
به گفته وی، انگیزههای عمده ایرانیانی که به سوی آلمان می‌آیند سیاسی، اجتماعی، مذهبی، قومی ـ ملی و جنسیتی است. ایرانیان آلمان اکثرا در ایران شهرنشین بوده و از تحصیلات خوب و عالی برخوردارند. شمار مردان ایرانی مهاجر در آلمان تقریبا برابر زنان است. حدود سنی مهاجران ایرانی آلمان اکثرا بین ۲۰ تا ۴۰ سال است.
پناهندگی، عمده‌ترین راه اقامت ایرانیان در آلمان
حمید نوذری در مورد شمار پناهجویان ایرانی در سال ۲۰۱۲ می‌افزاید: «امسال از ژانویه تا آخر نوامبر ۴ هزار و ۳۱ نفر در آلمان تقاضای پناهندگی کردند. این تعداد نسبت به همین مدت در سال گذشته ۳۳ درصد افزایش نشان می‌دهد. این بیشترین تعدادی است که از ۲۰۰۹ به بعد در آلمان تقاضای پناهندگی کرده‌اند.»
مسئول کانون پناهندگان سیاسی ایران در برلین پناهجویی را عمده‌ترین راه مقیم شدن ایرانیان مهاجر در آلمان می‌نامد و می‌گوید، در چند سال گذشته ایران یکی از ۱۰ کشوری بوده که بیشترین پناهجویان آلمان به آن‌ها تعلق دارند.
او می‌گوید: «در سال ۲۰۱۱ سه هزار و ۳۵۲ ایرانی در آلمان تقاضای پناهندگی کرده بودند که این رقم نسبت به سال ۲۰۱۰ حدود ۳۵ درصد بیشتر بود. یعنی تقریبا در سه سال گذشته سال به سال بالای ۳۰ درصد افزایش پناهندگی داشتیم.»
نوذری ادامه می‌دهد: «تا آخر سال ۲۰۱۱ حدود ۱۵۰ هزار ایرانی در آلمان زندگی می کردند. از این تعداد حدود ۱۲۲ هزار و ۳۱۴ نفر تقاضای پناهندگی کرده‌اند.»
سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۰ میلادی ۱۸ دسامبر را “روز جهانی مهاجران” نامید. علت این نام‌گذاری افزایش شمار مهاجران در سراسر جهان و رفتار غیرانسانی جوامع میزبان با آنان بود.