دولت آلمان با تصویب بودجه ویژه‌ای این امکان را فراهم آورده که همه دانشجویان بتوانند از طریق بسته کمکهای مالی وام طولانی‌مدت با بهره ناچیز دریافت کنند. دانشجویان ایرانی برای دریافت این وام در رتبه اول هستند.
بسیاری از دانشجویان آلمانی و نیز دانشجویان خارجی که در آلمان به تحصیل مشغولند برای گذران زندگی، در طی ترم‌های تحصیلی و یا در دوران تعطیلات دانشگاه‌ها از طریق کارهای مختلف کوتاه‌مدت مخارج زندگی خود را تامین می‌‌کنند.
با شروع بحران کرونا و بسته شدن رستوران‌ها، بارها، کافه‌ها و مراکز مختلف ورزشی و غیره امکان کارهای موقت برای دانشجویان بسیار کم شده و یا از بین رفته است. به این دلیل دانشجویان برای پرداخت اجاره خانه و تهیه موادغذایی و زندگی با مشکلات زیادی روبرو شده‌اند.
برای نمونه دكشا شارما، یکی از دانشجویان خارجی اهل نپال است که در شهر اولدنبورگ آلمان در رشته فیزیک تحصیل می‌کند. او برای تأمین هزینه دانشجویی به دست‌کم ۵۰۰ یورو در ماه نیازدارد. دکشا مثل بسیاری از دانشجویان دیگر تلاش می‌کرد بدون کمک مالی پدر و مادرش از طریق کارهای مختلف و موقت دانشجویی هزینه زندگی خود را تامین کند. با وجود این که او هم مثل دانشجویان خارجی دیگر اجازه کار موقت دانشجویی در آلمان را داشت، اما با شروع بحران کرونا همه امکانات کاری تعطیل شدند.
در این دوران بسیاری از دانشجویان شغل‌های دانشجویی خود را از دست دادند و پولی را که پس‌انداز کرده بودند هم به سرعت به اتمام رسید. زندگی دکشا در آلمان با مشکلات زیادی روبرو شد. او می‌گوید: «من در سه ماه گذشته دردسرهای زیادی داشتم، مجبور بودم اجاره خانه‌ام را پرداخت کنم و برای خورد و خوراک هم پول خرج کنم و نمی‌خواستم دو باره از پدر و مادرم درخواست پول کنم.»
«بسته کمکهای مالی دانشجویی بینظیر است»
با شروع بحران کرونا در آلمان بسیاری از دانشجویان تلاش می‌کردند با همبستگی و کمک به یکدیگر روزهای سخت زندگی را بگذرانند. هم اتاقی‌های دکشا هم به او کمک کردند تا بتواند کمی خلاهای مالی را پر کند. سرانجام او با مراجعه به مرکز مشاوره دانشجویان خارجی در دانشگاه، اطلاعاتی را در باره وام دانشجویی Studienkredit der Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW) دریافت کرد و شنید که بسته کمکهای دولتی برای همه دانشجویان وجود دارد و شامل دانشجویان خارجی هم می‌شود.
آنیا كارلیچک، وزیر پژوهش و آموزش عالی آلمان در كنفرانس مطبوعاتی ماه ژوئن در برلین، هنگام ارائه اقدامات این وزارت‌خانه گفت: «چنین بسته کمک مالی گسترده‌ای از طرف وزارت آموزش و پرورش برای دانشجویان، در مقایسه با سایر کشورهای اروپایی، حتی می‌توان گفت در سطح بین‌المللی، بی نظیر است.»
“هیچ کمکی رایگان نیست“
وزیر آموزش عالی آلمان از مدت‌ها پیش مورد انتقاد زیادی قرار گرفته بود. نمایندگان نهادهای دانشجویی، سیاستمداران و اتحادیه های صنفی او را متهم می‌کردند که خیلی دیر به نیازهای دانشجویان واکنش نشان داده است. علاوه بر این، وام دانشجویی دراز مدت به صورت رایگان در دسترس دانشجویان قرار داده نشده است.
دكشا شارما نگرانی از بازپرداخت وام طولانی‌مدت دانشجویی ندارد. پیش از هر چیز او خوشحال است که ماهیانه ۶۵۰ یورو دریافت می‌کند. این پول از اول ماه ژوئیه سال جاری تا ماه مارس سال آینده بدون بهره به حساب بانکی او واریز می شود.
پس از این مدت برای وام دانشجویی حدود چهار درصد بهره درنظر گرفته شده و بازپرداخت این وام نیز به صورت تدریجی و با مبلغی ناچیز از حدود یک سال و نیم دیگر می‌تواند شروع شود. دانشجوی نپالی می گوید که برای برگرداندن وام دانشجویی پس از این مدت باید حدود ۲۰ یورو در ماه پرداخت کند که مبلغ بسیار کمی است. در ضمن دکشا هم مانند بسیاری از دانشجویان دیگر مطمئن است که در درازمدت شغلی را پیدا خواهد کرد و می‌تواند به راحتی همه چیز را سروسامان دهد.
اولویت دانشجویان متقاضی ایرانی، هندی و تونسی
دكشا شارما یکی از حدود هشت هزار دانشجوی خارجی است که از ماه مه درخواست دریافت وام را داده است. دانشجویان متقاضی از کشورهای ایران، هند، بنگلادش ، سوریه و تونس در ردیف‌های اول رتبه بندی می‌شوند. به طور معمول همه دانشجویان خارجی برای دریافت وام باید چهارهفته در نوبت باشند. امکان دریافت وام با بهره کم و طولانی مدت برای دانشجویان آلمانی پیش از بحران کرونا هم وجود داشت اما در بحران کرونا حدود هفت‌هزار دانشجوی آلمانی هم تقاضای دریافت وام از بسته کمکهای دولتی را داده‌اند.
شرط وام دانشجویی برای دانشجویان خارجی
یکی از شروطی که برای پرداخت وام درازمدت برای دانشجویان خارجی در نظر گرفته شده این است که دانشجو باید در دوره تحصیلی پایین‌تر از ترم دهم باشد. به طور معمول دانشجویان تا ترم دهم باید درس خود را تمام کرده باشند. اما برخی از آنان به دلیل این که از نظر مالی امکانات کامل را ندارند باید همزمان کار کنند و به این جهت دوره تحصیلی آنها هم طولانی‌تر می‌شود.
این موضوعی است که از سوی نمایندگان دانشجویان و نهادهای صنفی و سندیکایی مورد انتقاد قرار گرفته است. کورنلیل کایزنبرگ، نماینده دانشجویان پروتستان دانشگاه آخن در این باره می‌گوید: «بسیاری از دانشجویان خارجی نمی‌توانند تا ترم دهم تحصیل‌شان را تمام کنند زیرا آنها نه تنها در دوره تعطیلات، بلکه در طول تحصیل هم مجبورند کار کنند و این به معنی طولانی‌تر شدن دوره تحصیلات آنها است.»
همبستگی میان دانشجویان
جول مکیدجه، یکی از دانشجویان اهل کشور آفریقایی کامرون که در آلمان تحصیل می‌کند به همبستگی زیاد میان دانشجویان خارجی دانشگاه‌های آلمان در بحران کرونا اشاره می‌کند و می‌گوید که دانشجویان در این دوران با این همبستگی توانستند مشکلات اساسی را تا حدودی حل کنند و بتوانند در انتظار دریافت وام باقی بمانند. او می‌گوید نتایج نظرسنجی کوچکی که از ۴۰ دانشجوی کامرونی در این باره انجام گرفته نشان می‌دهد که حدود ۹۰ درصد آنها با پرداخت اجاره و بیمه درمانی خود مشکل دارند. با شروع بحران کرونا دانشجویان کامرونی در صندوقی سه هزار و پانصد یورو برای کمک به بقیه دانشجویان جمع‌آوری کردند.
انجمن‌های دانشجویی در دانشگاه‌های مختلف آلمان امکان مشاوره لازم در زمینه چگونگی دریافت وام دانشجویی از بسته کمکهای دولتی آلمان را در اختیار دانشجویان خارجی قرار می‌دهند.